De school van Japke-d.

Er verandert iets aan bestuurstafels, in vergaderzalen en kantoortuinen. Iets wat het werk van tekstschrijvers een stuk leuker en makkelijker maakt. Dat is allemaal te danken aan één vrouw.

Al lang wordt binnen de muren van bedrijven en organisaties een andere taal gesproken. Een wonderlijke variant van ons Nederlands: kantoorjargon. Een taal die duidelijke dingen onduidelijk maakt, die onzin de zweem van zinnigheid geeft en die blijkbaar bijdraagt aan ieders kantoorstatus. Buiten de muren van die gebouwen begrijpt niemand er meer iets van. Daarbinnen eigenlijk ook niet.

Vaandelzwaaiend op de barricade
Het is de taal waarin mensen zonder blikken of blozen zeggen dat ze ‘kwaliteitsprocessen implementeren’, ‘een stukje constructieve alignment nastreven’ en ‘in een denkhoedensessie een customer journey uitstippelen’. Het is de taal vol bila’s, trila’s, scrummen, stuurinformatie, dingen tegen mensen aanhouden, aanvliegen en inschieten. Sinds een tijdje trekt vooral één vrouw ten strijde tegen dit kantoorkoeterwaals: Japke-d. Bouma. Op twitter, in columns, bij lezingen en in haar boeken houdt ze kantoortijgers een spiegel voor en bewapent ze het stille verzet in kantoorgebouwen met betere alternatieven voor de woorden waar niemand eigenlijk écht van weet wat ze betekenen. Haar boektitels ‘Ga lekker zélf in je kracht staan’ en ‘Werken doe je maar thuis’ zeggen genoeg. Als een moderne Marianne staat ze vaandelzwaaiend op de barricade voor duidelijke taal.

Uitgeprinte columns in koffiecorners
Door haar strijd en iedereen die in haar kielzog komt, krijgt kantoorjargon een steeds harder tegengeluid. Ik zie oude columns van Japke-d. uitgeprint in koffiecorners hangen en tot loonslaaf gemaakten vertellen me dat ze bij vergaderingen voortaan doorvragen in plaats van instemmend knikken. Ook de boze buitenwereld neemt geen genoegen meer met statements vol stopverf. Kijk maar eens wat er op social media gebeurt als politici, ambtenaren of directeuren zich proberen te verschuilen achter woorden waarvan eigenlijk niemand de precieze betekenis begrijpt. Managementtaal ter discussie stellen lijkt geen taboe meer. En dat werd tijd.

Nou net niet de woordenschat
Nu er wat verandert aan bestuurstafels, in vergaderzalen en kantoortuinen, verandert er ook iets voor tekstschrijvers. Mijn opdrachtgevers hameren er minder op dat hun jargon in allerlei teksten terugkomt: iets waar ik vroeger harder voor moest vechten. Sterker nog, opdrachtgevers geven me meer vrijheid om hun verhaal beter en duidelijker te vertellen. Mijn beroepsgenoten en ik merken zelfs dat kantoorbewoners ons vaker weten te vinden, omdat ze doorhebben dat hun vocabulaire nou net niet de woordenschat is om een prettig leesbare tekst mee te maken. Sinds Japke-d. school maakt met haar pleidooi voor duidelijke taal, wordt het leven van tekstschrijvers dus een heel stuk fijner.

Namens alle tekstschrijvers van deze Marnix-H. naar die ene Japke-d. een dikke dankjewel voor haar heilige oorlog tegen kantoorjargon, al strijdt ze in haar columns voortaan op andere fronten. Japke-d.: voel ook ónze handen rond de stok van je vaandel, waar met grote letters ‘praat normaal’ op staat. En moedig voorwaarts!

Dit artikel verscheen ook op de site van beroepsvereniging Tekstnet